ျမန္ မာ့ ႐ိုး ရာ အ စာ း အ စာ ထ မ နဲ

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 

“ကံုရာသီ တပို႔တြဲ၊ ေပါက္လည္း
ငံုကင္း၊ ဆီးႏွင္းေပါက္ထန္၊ ေျမာက္ယံ
ေလေသြး၊ ေအးျမဆဲ” ဆုိတဲ့ကဗ်ာေလး
တစ္ပုဒ္ထဲကလုိ တပို႔တြဲလဟာ ေဆာင္း
လည္းမစင္၊ ေႏြလည္း မ၀င္ေသးတဲ့ရာသီ
ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်မ္းဓာတ္၊ အေအးဓာတ္

ေလးက်န္ေနေသးတဲ့ ဒီလမွာ ထမနဲထုိး
ပြဲေတြက်င္းပေလ့ရိွတာမုိ႔ “တပို႔တြဲထမနဲ
ပါတီ”လုိ႔ ဆိုစမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။

ထမနဲပြဲဆိုတာတကယ္ေတာ့
ေကာက္သစ္စားပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ေပၚဦးေပၚ
ဖ်ားေကာက္ႏွံစပါးမ်ားကို အစာအာဟာ
ရတစ္ပါးအျဖစ္ အမြန္တျမတ္ထမနဲထုိး
ၿပီး ဘုရား၊ ရဟန္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားကို
ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသလို ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့
မိတ္ေဆြသဂၤဟမ်ားကိုဖိတ္ၾကားၿပီး ဒါန
ကုသိုလ္ျပဳၾကတ့ဲေကာက္သစ္ပြဲ
လုိ႔ဆို
ႏိုင္ပါတယ္။

ထမနဲဟာ ေကာက္ညႇင္းကို အရင္း
ခံၿပီး ႏွမ္းဆီ ဒါမွမဟုတ္ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္း
ေလွာ္၊ ေျမပဲဆံ၊ ခ်င္း၊ အုန္းသီး၊ သစ္ၾကား
သီးစတဲ့အရသာရိွတဲ့ အစာပလာမ်ားနဲ႔
စုေပါင္းၿပီး ျပဳလုပ္ထားတာမို႔အရသာစံုလင္လွသလို
အာဟာရလည္း ၾကြယ္၀လွ
တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
ထမနဲထုိးတဲ့အခါ လုိအပ္တဲ့ပစၥည္း
အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့---
(၁) ေကာက္ညႇင္းဆန္ေကာင္းေကာင္း-၄ျပည္
(၂) ဆီ -တစ္ပိႆာ
(၃) ႏွမ္းေလွာ္- ႏို႔ဆီဘူး(၆)ဘူး
(၄) ေလွာ္ၿပီးသားေျမပဲဆံအခြံကြၽတ္ - ႏို႔ဆီဘူး ၆ ဘူး
(၅) ခ်င္း - ၃၀ သား
(၆) အုန္းသီး - ၂လံုး
(၇) သစ္ၾကားသီး - ၂၅ လံုး
(၈) ဆား - ၁၀ က်ပ္သား
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ထမနဲထိုးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ထမနဲ
မထိုးခင္မွာ ေကာက္ညႇင္းဆန္ကို အမိႈက္
သ႐ိုက္ကင္းစင္ေအာင္ ျပာတီးထားရ
သလို ႏွမ္းကိုလည္း ခဲ၊ သဲကင္းစင္ေအာင္
ေရြးထုတ္ၿပီး က်က္ေအာင္ေလွာ္ထားပါ
မယ္။ ေျမပဲဆံကိုလည္း ေလွာ္ၿပီး အခြံ
ကြၽတ္ေအာင္ ပြတ္တုိက္သန္႔စင္ထားရ
ပါမယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ အုန္းသီးကို ခြဲစိတ္၊
အသားႏႊာၿပီး ခပ္ပါးပါးျဖစ္ေအာင္ ဓားန႔ဲ
လွီးလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရြေပၚနဲ႔ထိုးလုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္
ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။ အလားတူ ေလွာ္
ထားတဲ့့သစ္ၾကားသီးကို အလယ္မွခြဲၿပီး
ပါးပါးလွီးထည့္ပါမယ္။ အခုလိုျပင္ဆင္
ထားၿပီးမွ ထမနဲထုိးၾကပါတယ္။

ထမနဲထိုးေတာ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့
ပထမဆံုး မိုးၿဗဲဒယ္အိုးကိုဆီထည့္ၿပီး ဆီ
က်က္တဲ့အခါ ခ်င္းထည့္ရပါမယ္။ ခ်င္းက
အေတာ္ေလးႏြမ္းသြားရင္ ေရစစ္ထားတဲ့
ေကာက္ညႇင္းဆန္ကိုထည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ ဆားထည့္ၿပီးေမႊေပးရပါမယ္။
အေတာ္အတန္သမသြားတ့ဲအခါ ေရေအး
ကို ေကာက္ညႇင္းဆန္ရဲ႕အထက္ လက္
၄လံုးသာေအာင္ထည့္ေပးရပါမယ္။ ေရ
ခန္းလို႔ေကာက္ညႇင္းဆန္အနပ္လိုေသး
ရင္ေတာ့ အသင့္က်ိဳထားတဲ့ေရေႏြးထည့္
ၿပီး နပ္တဲ့အထိခ်က္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေရခန္း
လို႔ေကာက္ညႇင္းဆန္နပ္ၿပီဆုိရင္ေတာ့
ဒယ္အိုးကိုမီးဖုိေပၚကခ်ၿပီး ေယာက္မ
ႀကီး(၂)လက္နဲ႔ႀကိတ္ေျခေပးရပါမယ္။ ဒီ
ေနရာမွာထမနဲထုိးျခင္းရဲ႕အႏွစ္သာရကို
ေတြ႕ရပါတယ္။

ေကာက္ညႇင္းဟာ ေတာ္႐ံုနဲ႔ေၾက
တာမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့အတြက္ ေစးပိုင္သြား
တဲ့အထိေၾကညက္သြားေအာင္ထုိးတဲ့
ေနရာမွာ “တစ္ေယာက္ တစ္လက္၊ တစ္
အား” ဆုိသလို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္၊ စည္း
စည္းလံုးလံုးနဲ႔ အားတုိက္ခြန္တုိက္ စု
ေပါင္းပါ၀င္ၿပီးမွ ၿပီးေျမာက္ႏိုင္ပါတယ္။
ထမနဲထိုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္
ရတဲ့လုပ္ငန္းေတြကမ်ားလွသလို ထမနဲ
ထိုးရာမွာလည္း တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း
နဲ႔ ခရီးမေရာက္ဘဲလူအမ်ားရဲ႕ကာယစြမ္း
အားနဲ႔ တက္ညီလက္ညီစုေပါင္းပါ၀င္မွ
ခရီးေရာက္ၿပီးေျမာက္ႏိုင္တာမို႔ စည္းလံုး
ညီညြတ္မႈစုေပါင္းလုပ္အားကိုေတြ႕ျမင္
ႏိုင္ပါတယ္။

ထမနဲထိုးေတာ့မယ္ဆုိရင္ ရပ္ကြက္၊
ေက်းရြာအုပ္စုအလိုက္၊ဘာသာေရး၊
လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔အလိုက္၊ မိသားစု
အလိုက္စသျဖင့္ စုစည္းၿပီး စုေပါင္းစြမ္း
အားနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေလ့ရိွၾကပါတယ္။ စု
စည္းညီညာတဲ့သေဘာသဘာ၀ကို
ေဆာင္တဲ့အျပင္ စတုဒိသာ ေလးမ်က္ႏွာ
က မိတ္ေဆြသဂၤဟမ်ားကို ေကြၽးေမြးျပဳစု
ၾကတာမို႔ ခ်စ္စရာေကာင္းလွတဲ့ျမန္မာ့႐ိုး
ရာဓေလ့တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာတို႔ရဲ႕
ေသြးစည္းမႈအားကို အစားအစာသေရစာ
မွာ ျပဳလုပ္စားသံုးရာမွာေတာင္ ေတြ႕ႏိုင္
တဲ့သာဓကကို ဒီထမနဲပြဲကသက္ေသျပ
ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ေကာက္ညႇင္း၊ ဆီ၊ ႏွမ္းေလွာ္၊ ေျမ
ပဲဆံ၊ အုန္းသီး၊ သစ္ၾကားသီးတုိ႔ စုစည္း
ရာက ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ “ထမနဲ” မွာပါ၀င္
တဲ့အာဟာရဓာတ္မ်ားကေတာ့ အမယ္စုံ
ပါ၀င္လို႔ အာဟာရလည္း စံုလင္လွတာ
ေတြ႕ရပါတယ္။

ေကာက္ညႇင္းဆန္၊ ဆီ၊ ႏွမ္းန႔ဲ
ေျမပဲတုိ႔ကေန ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ဓာတ္နဲ႔
ပ႐ိုတင္းေခၚအသားဓာတ္တို႔ကိုရရိွႏိုင္ၿပီး
ထမနဲမွာပါ၀င္တဲ့ အသားတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့
အုန္းသီးကေန မီးစုန္းဓာတ္နဲ႔ ပိုတက္ဆီ
ယမ္တုိ႔ကိုရရိွႏိုင္ပါတယ္။

ထမနဲထိုးတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရွး
စာဆုိမ်ားက လကၤာဖြဲ႕ၿပီး မွတ္တမ္းတစ္ခု
ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။အဲဒီလကၤာေလးကေတာ့ - “ကံုရာသီပြဲလမ္း၊ထမနဲဆြမ္းလွဴ၊
ေကာက္ညႇင္းဆန္ေဖြးျဖဴ၊ လက္ေရြးယူ
တစ္တင္း၊ ႏွမ္းဆီစစ္ေလးပိႆာ၊ ဆား
စြက္ပါတစ္ဆယ္က်ပ္သြင္း၊ ပါးလႊလႊခ်င္း
စိတ္ျမႊာတစ္ပိႆာစာရင္း၊ ေျမပဲဆံေလွာ္
သင္း၊ ပဲေနာ္လ်င္းႏွစ္ျပည္၊ ေရၾကည္
ၾကည္စြက္အံုးေတာ့၊ လက္ႏွစ္လုံုးဆန္
ေပၚၿခံဳ၊ ေလာင္းထည့္ျပန္တံု၊ သစ္ၾကား
သီးအစာစံုလွ်င္ ရသာစံုထိပ္ဖူးကြဲ႕ေလး” လို႔
ေတးထပ္တစ္ခုေရးစပ္ျပဳခဲ့ပါတယ္ဆို
တာတင္ျပရင္း အခုလ ျမန္မာ့႐ိုးရာ အစား
အစာနဲ႔အာဟာရက႑အတြက္ တပို႔တြဲ
လရဲ႕ရာသီစာျဖစ္တဲ့ “ထမနဲ” ထုိးပံုမ်ားနဲ႔
အာဟာရတန္ဖိုးမ်ားအေၾကာင္းကိုတင္
ျပလုိက္ပါတယ္။ ခ်စ္စြာေသာစာ႐ႈသူမ်ား
ေအးခ်မ္းလွတဲ့ တပို႔တြဲလမွာမိသားစု
ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ထမနဲထိုးစားၾကရင္း ခ်စ္
ခင္ၾကင္နာဆပြားႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ေမတၱာ
ရည္လ်က္ . . .။

• ဆန္းဆန္းဦး(ျမန္မာ့အသံ)